سندی که بهتازگی افشا شده، نشان میدهد ارتش آمریکا با اولویت مقابله با چین و تسلط بر تایوان، خود رابر ای پذیرش ریسک در اروپا، غرب آسیا و آفریقا آماده کرده است.
به گزارش ایسنا، یک یادداشت راهبردی محرمانه که توسط «پیت هگست» وزیر دفاع آمریکا امضا شده و در اواسط ماه میلادی جاری میان نهادهای نظامی ایالات متحده توزیع شده است، نشان میدهد که تمرکز ارتش آمریکا بهطور جدی بر مهار حمله احتمالی چین به تایوان و تقویت دفاع از خاک آمریکا قرار گرفته است.این سند محرمانه که در بسیاری از بخشهای آن برچسب «محرمانه / غیرقابل اشتراک با اتباع خارجی» درج شده، شباهتهای آشکاری با متون منتشرشده از سوی بنیاد محافظهکار «هریتیج» دارد؛ از جمله بخشهایی که تقریباً واژه به واژه با اسناد سال گذشته این اندیشکده یکسان است.به گزارش روزنامه واشنگتنپست، این سند با عنوان «راهنمای موقت راهبرد دفاع ملی» چارچوب اولویتبندی برای مقامات ارشد دفاعی را ترسیم کرده و نحوه اجرای چشمانداز «دونالد ترامپ» رئیسجمهور آمریکا برای آمادهسازی این کشور جهت مقابله و پیروزی در جنگ احتمالی با چین را توضیح میدهد. این سند همچنین دفاع از ایالات متحده در برابر تهدیدهای «اطراف نزدیک» مانند گرینلند و کانال پاناما را نیز شامل میشود.بر اساس این سند، ارتش موظف شده نقش مستقیمتری در مقابله با مهاجرت غیرقانونی و قاچاق مواد مخدر ایفا کند. در حالی که دولتهای پیشین ترامپ و بایدن، چین را بهعنوان بزرگترین تهدید علیه ایالات متحده معرفی کرده بودند، راهنمای جدید هگست تأکید کمسابقهای بر سناریوی حمله چین به تایوان دارد و آن را مبنای اصلی برنامهریزی برای ساختار نیروهای مسلح دانسته که باید در اولویت قرار گیرد.این سند تصریح میکند که پنتاگون به دلیل محدودیت در نیروی انسانی و منابع، «ریسک در سایر مناطق» را میپذیرد و در عوض، از متحدانش در اروپا، خاورمیانه و شرق آسیا خواهد خواست که هزینههای نظامی خود را افزایش دهند و بار بازدارندگی در تقابل با روسیه، کره شمالی و ایران را بر دوش گیرند.همچنین تأکید شده که تمرکز مبارزه با «تروریسم» محدود به گروههایی خواهد شد که قابلیت و قصد حمله به خاک آمریکا را دارند؛ یعنی گروههای مسلحی که فقط در سطح منطقهای ایجاد بیثباتی میکنند، اما اهداف جهانی ندارند، از اولویت خارج خواهند شد.هگست در این سند نوشته است: «چین تنها تهدید راهبردی قابلاعتنای وزارت دفاع است و جلوگیری از سناریوی حمله ناگهانی چین به تایوان، در حالی که همزمان از خاک آمریکا دفاع میشود، تنها سناریوی اصلی برای برنامهریزی نظامی ماست.» در این چارچوب، تنها روی تقابل با پکن در سناریوی جنگ با یک قدرت بزرگ تمرکز خواهد شد و «تهدید» روسیه عمدتاً به متحدان اروپایی سپرده میشود.
نقش محوری ائتلافها
در حالی که راهبرد دفاع ملی دولت بایدن در سال ۲۰۲۲ بر نقش محوری ائتلافها در مقابله با تهدید روسیه تأکید کرده بود و آنها را «برترین مزیت راهبردی جهانی آمریکا» نامیده بود، راهنمای موقت هگست میگوید که ناتو باید «سهم بسیار بیشتری» در تأمین امنیت بر عهده گیرد، زیرا ایالات متحده قصد ندارد منابع خود را در این زمینه مصرف کند.وزارت دفاع آمریکا از پاسخ به درخواست رسانهها برای اظهار نظر درباره این سند خودداری کرده است.این راهنما در اختیار کمیتههای امنیت ملی کنگره قرار گرفته و طبق اظهارات یک دستیار کنگره، هم جمهوریخواهان و هم دموکراتها آن را «سند گیجکننده» توصیف کردهاند. این سند خواستار خروج نیروهای آمریکا از اکثر نقاط جهان - از جمله غرب آسیا - شده، اما دولت آمریکا همچنان بر نمایش قدرت و بازدارندگی در برابر انصارالله یمن و فشار بر ایران متمرکز است.این دستیار که به شرط ناشناس ماندن سخن گفته، افزود: «در این سند، تضادی آشکار وجود دارد؛ از یکسو خواهان قدرت و سلطه نظامی آمریکا در جهان هستند، اما از سوی دیگر میخواهند همهجا باشند و همزمان هیچجا نباشند. این رویکرد متناقض است و اجرای راهبردی منسجم را دشوار میکند».به گزارش واشنگتنپست، بخشهایی از یادداشت ۹ صفحهای راهبردی وزارت دفاع آمریکا با گزارش مفصلی که در سال ۲۰۲۴ توسط بنیاد محافظهکار «هریتیج» منتشر شده، شباهت زیادی دارد. «الکساندر ولز-گرین»، یکی از نویسندگان گزارش هریتیج، اکنون بهطور موقت در جایگاه مقام ارشد سیاستگذاری پنتاگون فعالیت دارد.گزارش بنیاد هریتیج که در ماه اوت منتشر شده بود، سه اولویت اصلی را برای وزارت دفاع توصیه میکرد: بازدارندگی در برابر تهاجم چین به تایوان، تقویت دفاع از خاک آمریکا، و افزایش سهم متحدان در تأمین امنیت؛ مسائلی که دقیقاً در راهبرد امضاشده از سوی هگست نیز تکرار شدهاند. به گفته یک دستیار کنگره، اعضای کنگره از هر دو حزب بهوضوح متوجه شدهاند که این سند تحت تأثیر این اندیشکده محافظهکار قرار دارد.
از وعده تا عمل
ترامپ در دوران کارزار انتخاباتی خود ادعا کرده بود که طرح جنجالی «پروژه ۲۰۲۵» هریتیج، نقشه راه دولت دوم او نیست؛ اما انتصابها و سیاستهای اتخاذشده در آغاز دوره دوم ریاستجمهوری ترامپ نشان داده که این بنیاد نفوذ چشمگیری بر رویکردهای کاخ سفید دارد؛ از جمله در سند اخیر پنتاگون.راهبرد جدید وزارت دفاع برای دفاع بازدارنده از تایوان شامل افزایش حضور نظامی آمریکا از طریق استقرار زیردریاییها، بمبافکنها، ناوهای بدون سرنشین و یگانهای ویژه ارتش و تفنگداران دریایی است. پنتاگون همچنین بر توسعه تسلیحاتی تمرکز دارد که توانایی تخریب اهداف تقویتشده و زیرزمینی را داشته باشند. در این سند همچنین بر بهبود پشتیبانی تدارکاتی، استقرار نیروهای ذخیره در منطقه و افزایش دفاع از پایگاههای نیروهای آمریکایی در ایندوپاسیفیک تأکید شده است.با وجود تأکید بر بازدارندگی در برابر حمله چین به تایوان، این سند خواستار «فشار بر تایپه» برای افزایش چشمگیر بودجه نظامی خود شده است. ترامپ و متحدانش بارها از تایوان انتقاد کردهاند که بهاندازه کافی برای دفاع از خود هزینه نمیکند و خواستار آن شدهاند که این جزیره خودگردان تا سقف ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلیاش را صرف آمادگی نظامی کند.از زمان آغاز به کار دولت ترامپ، او از پاسخ روشن به این پرسش که آیا آمریکا اجازه خواهد داد چین تایوان را با زور تصرف کند یا نه، طفره رفته است.به گفته دو منبع آگاه، مقامات این کشور در تلاش برای برقراری ارتباط مؤثر با دولت جدید آمریکا ناکام ماندهاند و این ناکامی، تردیدها درباره تعهد واشنگتن به دفاع از تایوان را افزایش داده است.به گزارش رسانه آمریکایی، راهنمای راهبردی هگست همراستا با اولویتهای جهانی ترامپ نوشته شده و به تهدیدات نامشخصی از سوی «اطراف نزدیک» آمریکا اشاره دارد. هگست در سند خود نوشته که نیروهای مسلح ایالات متحده باید «آماده دفاع از منافع آمریکا در هر نقطه از نیمکره غربی باشند؛ از گرینلند گرفته تا کانال پاناما و دماغه هورن.».ترامپ نیز روز جمعه به خبرنگاران گفت: «ما باید گرینلند را از آن خود کنیم.»؛ اظهارنظری که تنشها را با دانمارک تشدید کرد. دانمارک یکی از اعضای ناتو و مسئول سیاست خارجی و دفاعی جزیره خودگردان گرینلند است.این سند همچنین فرماندهان نظامی را موظف میکند که دسترسی آمریکا به کانال پاناما را تضمین کرده و نقش پررنگتری در مقابله با قاچاق مواد مخدر، حفاظت از مرزها و اخراج مهاجران ایفا کنند؛ وظایفی که معمولاً بر عهده وزارت امنیت داخلی است.از دیگر موارد ذکرشده در سند، توسعه زرادخانه هستهای آمریکا و تقویت سامانه دفاع موشکی سرزمینی با تکیه بر مفهوم «گنبد طلایی» است؛ طرحی که دونالد ترامپ پیشتر درباره آن سخن گفته بود اما هنوز در مرحله مفهومی قرار داشته و عملیاتی نشده است.راهنمای هگست همچنین اذعان میکند که در صورت پیشروی نظامی روسیه در اروپا، ایالات متحده احتمالاً کمک قابلتوجهی به این قاره نخواهد کرد. در این سند آمده که واشنگتن قصد دارد متحدان خود در ناتو را بهسوی پذیرش مسئولیت اصلی دفاع از منطقه سوق دهد.علاوه بر این، سند مذکور تصریح میکند که آمریکا تنها در زمینه بازدارندگی هستهای از اروپا حمایت خواهد کرد و ناتو نباید انتظار داشته باشد نیروهایی را که برای دفاع از خاک اروپا یا بازدارندگی در برابر چین نیاز است، از واشنگتن دریافت کند.در پایان این سند آمده است: افزایش قابلتوجه سهم اروپا در دفاع از خود این اطمینان را ایجاد خواهد کرد که ناتو حتی در صورت شکست بازدارندگی و درگیری همزمان آمریکا در منطقهای دیگر، قادر به مقابله یا شکست دادن روسیه خواهد بود.
نمایش قدرت چین
با توجه به قرارگیری محل گروه صنعت هوانوردی چنگدو در شهری با ۲۰ میلیون جمعیت در چین، روزانه تصاویر بیشتری از جنگنده نسل ششمی جمهوری خلق چین، یعنی جنگنده جی-۳۶ معروف به «JH-XX» منتشر و جزئیات بیشتری درباره این جنگنده مرموز افشا میشود.چین بهطور فعالانه در حال پرواز جنگندههای نسل ششم جدید خود است، یکی از آنها جنگنده جی-۳۶ است که اخیراً پس از رونمایی اولیه آن در دسامبر ۲۰۲۴، بار دیگر مشاهده شده است.در روزهای اخیر، شهروندان چینی موفق به فیلمبرداری از لحظه فرود آزمایشی این جنگنده شدهاند.علت توانایی فیلمبرداری شهروندان چینی از جنگنده نسل ششم این کشور، موقعیت سازنده آن یعنی گروه صنعت هوانوردی چنگدو است. این شرکت در شهر چنگدو با ۲۰ میلیون جمعیت، مرکز استان سیچوان در جنوب غربی چین واقع شده است. بنابراین گاهی اوقات پروازهای آزمایشی این جنگنده از مناطق مسکونی دیده و برخی موفق به فیلمبرداری از آن میشوند.پس از انتشار تصاویر مذکور، رسانهها و نشریات نظامی بسیاری شروع به نوشتن تحلیلهای خود درباره جی-۳۶ چینی کردهاند.در همین راستا، پایگاه خبری–تحلیلی «دیفنس اکسپرس» که متخصص در امور نظامی است، درباره تصاویر منتشر شده از جی-۳۶ نوشت: «این عکسها فقط دیدنی نیستند، بلکه به ما اجازه میدهند تا جزئیاتی درباره طراحی خارجی سلاح مخفی جدید چین را بررسی کنیم. بهعنوان مثال، این تصاویر نشان دادند که جی-۳۶ از یک طرح بسیار نادرتر جت با سه موتور استفاده می کند که به احتمال زیاد نازلهای صاف دارند. ۲ ورودی هوا در زیر و یک ورودی دیگر در بالای این جنگنده قرار دارد که راه حلی نسبتاً غیر معمولی است».دیفنس اکسپرس افزود: «جی-۳۶ دارای شاسی بسیار قدرتمند با پایه دماغه ۲ چرخ و شاسی ۲ چرخ ترولی بر روی تکیه گاههای اصلی است. این نشان دهنده وزن سنگین جنگنده در هنگام برخاست است. طبق برآوردهای ما، این جنگنده وزنی حدود ۴۵ الی ۵۴ تن دارد».این نشریه نظامی در ادامه گزارش خود نوشت: «پیکربندی بالهای جی-۳۶ به شکل الماس با یک دماغه بزرگ است که به باور ما برای پرواز کروز مافوق صوت بهینهسازی شده است. عدم وجود باله و سکان عمودی با ماشینی کردن بال توسعه یافته و سطوح کنترلی متشکل از ۱۱ عنصر جداگانه در بخش دم جبران میشود».دیفنس اکسپرس همچنین درباره ابعاد جنگنده نسل ۶ چین نوشت: «از نظر ابعاد، جی-۳۶ بهطور قابل توجهی بزرگتر از جنگندههای چینی جی-۲۰ و جی-۳۵ است و طول تخمینی آن بین ۲۰ تا ۲۶ متر، طول بالها تا ۲۰ متر و مساحت سطحی بیش از ۱۹۰ متر مربع است».پایگاه تحلیلی-خبری در ادامه نوشت: «ابعاد جی-۳۶ به این جنگنده اجازه میدهد تا انباری غنی از سلاحها را در محفظههای داخلی خود حمل کند، سوخت کافی برای پروازهای طولانی داشته باشد و فضای بیشتری برای حسگرهای قدرتمندتر پیدا کند».دیفنس اکسپرس در آخر نوشت: «یکی دیگر از ویژگی های این جنگنده این است که برخلاف بیشتر جنگندههای ۲ نفره، ۲ خدمه در کابین خلبان در کنار هم قرار میگیرند، نه پشت سر هم. این آرایش تعامل بین خلبانان را ساده میکند و معمولاً در بمب افکنها و هواپیماهای تهاجمی استفاده میشود».تصاویر تازه منتشر شده از جنگنده نسل ۶ چین با بیانیه تازه وزارت دفاع آمریکا برای ساخت جنگنده نسل ۶ این کشور تحت عنوان «اف-۴۷» همزمان و به شدت گرفتن رقابت صنایع هوایی ۲ کشور دامن زده است.حتی پیش از رونمایی کامل این ۲ جنگنده، رسانههای بسیاری همچون «نیوزویک» درحال مقایسه جنگندههای برتر جهان از جمله اف-۲۲ آمریکا، سوخو-۵۷ روسیه، جی-۲۰ چین و گمانهزنی درباره تواناییهای جنگندههای نسل ۶ چین و آمریکا، یعنی جی-۳۶ و اف-۲۲ هستند.مشابه جی-۳۶، به گفته نیروی هوایی آمریکا، اف-۴۷ نیز در مقایسه با نسلهای پیشین خود از «برد عملیاتی بسیار بیشتری» برخوردار است.نشریه نیوزویک نیز درباره جی-۳۶ نوشت: «جی-۳۶ بزرگ و مخفی است که برای جنگ در اقیانوس هند-آرام و انواع پدافندهای هوایی که پکن در درگیری در منطقه با آن روبرو خواهد شد، طراحی شده است. این یک جنگنده قابل توجه و بسیار مهمی است که به سه موتور مجهز است که برای یک جت تاکتیکی نادر است».در همین راستا، «جیکوب پاراکیلاس» رئیس تحقیقات در دفاع، امنیت و عدالت در شاخه اروپایی اندیشکده «رند» به نیوزویک گفت: «اندازه جی-۳۶ به این معنی است که میتواند سوخت بیشتری را ذخیره و مسافت بیشتری را طی کند. به علاوه سلاحهای بزرگتری را حمل میکند که میتواند از مسافتی دورتر آسیب بیشتری به هدف وارد کند و خدمه بیشتری را حمل کند».پاراکیلاس افزود: «این باعث می شود ساخت و تولید جی-۳۶، آن را به جنگنده گرانتری تبدیل کند. ابعاد جی-۳۶ قدرت مانور آن را کاهش میدهد و احتمالا شناسایی و هدف گیری را برای دشمن آسان تر میکند.«او گفت که چین احتمالاً قصد دارد از جی-۳۶ در نبردهای هوایی استفاده نکند، بلکه از این جنگنده برای حملاتی به اهداف اصلی خود استفاده کند.پاراکیلاس همچنین درباره جنگنده نسل ششم آمریکا گفت: «با این حال، به نظر میرسد که اف-۴۷ تنها یک خلبان داشته باشد، که تاکید زیادی بر خودکارسازی هرچه بیشتر عملکردهای ممکن برای جلوگیری از بارگذاری بیش از حد انسان روی هواپیما دارد».به گفته او، درحالی که در شرایط کنونی تخمین زدن دقیق توانمندیهای جنگندههای نسل ۶ آمریکا و چین کار دشواری است، «به نظر میرسد اف-۴۷ از همتای چینی خود کوچکتر باشد و احتمالاً قابلیت مانور بیشتری در برد عملیاتی کوتاهتری داشته باشد».پاراکیلاس همچنین تأکید کرد که بهنظر میرسد اهداف عملیاتی این ۲ جنگنده کاملا با یکدیگر تفاوت داشته باشد.او همچنین درباره تبدیل شدن چین به «رقیب اصلی» آمریکا تصریح کرد: «در دهه گذشته، بخش هوافضای چین به رقیب اصلی ایالات متحده تبدیل شد و روسیه را کنار زده است».
شما چه نظری دارید؟